Gia tăng số người mắc bệnh Whitmore sau mưa lũ, làm cách nào để phòng bệnh

Số người mắc bệnh Whitmore sau mưa lũ tăng nhanh

Theo thông tin từ BV Trung ương Huế, trong mùa bão lụt kéo dài tại các tỉnh miền Trung từ đầu tháng 10 đến giữa tháng 11, số lượt bệnh nhân mắc bệnh Whitmore (bệnh "vi khuẩn ăn thịt người") nhập viện tại bệnh viện này tăng đột biến, với gần 30 ca trong hơn 1 tháng.

Cụ thể, tại BV Trung ương Huế, từ 2014-2019 có khoảng 83 trường hợp được chẩn đoán Whitmore (cấy bệnh phẩm dương tính với vi khuẩn Burkhoderia Pseudomallei). 9 tháng đầu năm 2020, bệnh viện chỉ ghi nhận 11 bệnh nhân Whitmore, nhưng từ tháng 10 đến giữa tháng 11/2020, đã có 28 bệnh nhân mắc bệnh Whitmore.

Trong số 28 bệnh nhân Whitmore được BV Trung ương Huế tiếp nhận từ đầu tháng 10 đến nay có 50% bệnh nhân đến từ các vùng ngoại tỉnh, ở Nam Định, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị...; 50% bệnh nhân đến từ các địa phương của Thừa Thiên Huế.

Đáng lưu ý là nhiều bênh nhân đến viện ở giai đoạn muộn của bệnh, khi đã có tình trạng nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn hoặc suy đa tạng..., điều trị khó khăn, chi phí điều trị cao nhưng kết quả không khả quan.

Theo Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế, bệnh Whitmore (hay còn gọi là bệnh Melioidosis) do trực khuẩn Gram âm Burkholderia pseudomallei tồn tại trong môi trường tự nhiên gây ra. Con người có thể mắc bệnh Whitmore khi tiếp xúc trực tiếp với đất và nước bề mặt bị nhiễm vi khuẩn B. pseudomallei.

Người và động vật có thể nhiễm khuẩn mắc phải do hít phải hạt nước hoặc bụi có nhiễm vi khuẩn, uống nguồn nước nhiễm khuẩn hoặc tiếp xúc trực tiếp với đất nhiễm khuẩn, đặc biệt là qua xây xước nhỏ ngoài da. Bệnh khó lây truyền từ người sang người.

Đây là bệnh ít gặp, không gây thành dịch, nhưng bệnh cảnh thường tiến triển nặng, có tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt ở những người mắc bệnh mạn tính.

Làm cách nào để phòng bệnh Whitmore?

Theo cảnh báo của các chuyên gia truyền nhiễm, người có nguy cơ nhiễm bệnh Whitmore nhiều nhất là nông dân, người có tiền sử đái tháo đường, người nghiện rượu, người có bệnh mạn tính về phổi hoặc thận.

Đáng chú ý, bệnh không có triệu chứng lâm sàng rõ ràng và dễ nhầm với nhiều bệnh khác như viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, nhiễm trùng huyết do tụ cầu, liên cầu. Không chỉ khó khăn về chẩn đoán bệnh mà cả việc điều trị cũng hết sức khó khăn vì phải dùng kháng sinh tiêm tấn công liều cao kéo dài liên tục và duy trì từ 3 đến 6 tháng.

Các bác sĩ khuyến cáo, những người thường xuyên tiếp xúc với đất là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh Whitmore cao vì vi khuẩn gây bệnh này sống ở đất, xâm nhập từ vết thương ngoài da vào cơ thể. Khi cơ thể có vết nhiễm khuẩn lâu khỏi, nguy cơ hoại tử, bệnh nhân nên đến viện, thực hiện cấy máu để phát hiện nguyên nhân gây bệnh và điều trị triệt để căn nguyên.

Mặc dù whitmore là một bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao nhưng nay đã có kháng sinh đặc hiệu điều trị nên bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm bệnh nhiệt đới, BV Bạch Mai cho biết, bệnh Whitmore không gây thành dịch và không lây trực tiếp từ người sang người. Bệnh có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, những người có cơ địa mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, nghiện rượu, xơ gan, bệnh thận, bệnh phổi mạn tính dễ có nguy cơ mắc bệnh.

Ở trẻ em thường có biểu hiện là áp xe tuyến mang tai (dễ nhầm với quai bị), sốt kéo dài, chỉ một số ít có biểu hiện viêm màng não, viêm phổi, áp xe gan, tổn thương thần kinh...

Nhưng ở người lớn bệnh cảnh lâm sàng khá phức tạp thường bị chẩn đoán nhầm với các bệnh khác như nhiễm trùng huyết tụ cầu, lao phổi, áp xe cơ, bệnh hệ thống,..

Hiện nay bệnh whitmore chưa có vắc-xin phòng bệnh. Do đó, biện pháp dự phòng cơ bản nhất vẫn là các biện pháp vệ sinh cá nhân, tăng cường phương tiện phòng hộ lao động, tránh để da bàn chân, bàn tay, các bộ phận trong cơ thể tiếp xúc với bùn đất, nước nhiễm bẩn.

Xử lý tốt các viết thương ngoài da nếu bị trầy xước, nhiễm trùng và nếu xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.